جبران خسارت و پرداخت غرامت در دعاوی ایران و آمریکا با تاکید برحقوق بین الملل

نقض هر تعهد بین المللی و ارتکاب عمل خلاف حقوق بین الملل موجب ایجاد مسئولیت بین الملل میشود. نتیجه مسئولیت بین الملل لزوم جبران خسارت می باشد. طبق حقوق بین الملل و رویه قضائی بین الملل انواع خسارات وارده در این راستا بایستی جبران شود. خسارات مذکور به دو گروه عمده مالی و غیرمالی تقسیم می شود. خسارات مالی شامل خسارات مستقیم و غیرمستقیم، بهره، عدم النفع وهزینه های داوری و خسارت غیرمالی شامل خسارات جسمانی و معنوی می شود. خسارت معنوی ممکن است به افراد و یا به دولتها وارد شود.اثبات لزوم جبران خسارات مذکور طبق حقوق و رویه قضائی بین الملل و تشریح مباحث مربوط به آن به همراه بررسی موضوع از نظر دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا و دعاوی دو کشور و مقایسه رویه قضائی بین الملل و آرا دیوان داوری، موضوع مورد بحث این پایان نامه می باشد.با مطالعه و بررسی دعاوی دو کشور و آرا صادره از دیوان داوری به این نتیجه می رسیم که دیوان در مسئله خسارات، بیشتر به اصول کلی حقوق و حقوق بین الملل و حقوق بازرگانی مراجعه می کند.دیوان در موضوع خسارات مالی، خسارات مستقیم و غیرمستقیم، بهره، عدم النفع و هزینه های داوری را با مختصری تفاوت مطرح و لزوم جبران خسارات مستقیم و بهره را پذیرفته است. در خصوص خسارات غیرمستقیم در صورت اجراز رابطه سببیت قطعی بین مصادره و سلب مالکیت و فسخ قرارداد و غیره با خسارات وارده، حکم به لزوم پرداخت آن داده و در خصوص عدم النفع نیز به معیارهای مورد توجه در رویه قضائی بین المللی توجه و ملاکهایی نیز اضافه کرده است. در مورد هزینه های داوری نیزا کثرا حکم به پرداخت آن نداده است.نتیجه اینکه آرا دیوان در موضوع خسارات مالی و بحث مصادره و سلب مالکیت و نقض قرارداد مجموعه ای بسیار با ارزش است بطوری که رویه قضائی بین المللی را تحت تاثیر قرار داده و نهایتا غنی می سازد. اما در موضوع خسارات غیرمالی با توجه به معدود بودن قضایا و دعاوی مطروحه بین دو دولت، قابل مقایسه با رویه قضائی بین الملل نیست. گرچه پرداختن به موضوع خسارات معنوی و جسمانی در دعاوی بین دو دولت آثار مثبت زیادی داشته و مبحث جدیدی می باشد که تا حد امکان سعی در تبیین آن شده است.